Kỹ thuật bón phân cho cây Bưởi – Chuẩn hữu cơ

1. Nhu cầu dinh dưỡng cho cây Bưởi

a. Vai trò của chất hữu cơ trong đất:

Với lý tính đất: Chất hữu cơ có tác dụng cải thiện trạng thái kết cấu đất, làm đất thông thoáng tránh sự tạo váng, tránh sự xói mòn.

Cải thiện lý, hóa và sinh học đất, làm đất tơi xốp, thoáng khí, ổn định pH, giữ ẩm cho đất, tăng khả năng chống hạn cho cây trồng.

Với hoá tính đất: Chất hữu cơ xúc tiến các phản ứng hoá học, cải thiện điều kiện oxy hoá, gắn liền với sự di động và kết tủa của các nguyên tố vô cơ trong đất. Chất hữu cơ làm tăng khả năng hấp phụ của đất, giữ được các chất dinh dưỡng, đồng thời làm tăng tính đệm của đất.

Với đặc tính sinh học đất: Trong quá trình phân giải, phân hữu cơ cung cấp thêm thức ăn cho vi sinh vật, khoáng và hữu cơ nên khi vùi phân hữu cơ vào đất tập đoàn vi sinh vật trong đất phát triển nhanh, giun đất cũng phát triển mạnh. Chất hữu cơ và mùn là kho thức ăn cho cây trồng và vi sinh vật.

b. Lợi ích của việc bón phân hữu cơ và xu hướng phát triển:

Thứ nhất: Cải thiện và ổn định kết cấu của đất, làm cho đất tơi xốp, thoáng khí. Từ đó:

+ Làm cho nước thấm trong đất thuận lợi, hạn chế đóng váng bề mặt, hạn chế chảy tràn, rửa trôi chất dinh dưỡng, ổn định nhiệt độ đất, tăng cường hoạt động của sinh vật đất.

+ Giúp đất thoát nước tốt, cải thiện tình trạng ngập úng, dư thừa nước.

+ Trên đất sét nặng, việc bón phân hữu cơ làm đất tơi xốp sẽ giúp rễ cây trồng phát triển tốt, tăng cường sự thu hút chất dinh dưỡng cho cây.

Thứ hai: Cung cấp nguồn dinh dưỡng tổng hợp cho đất, làm dinh dưỡng trở thành dạng dễ hấp thu, tăng cường giữ phân cho đất.

+ Phân hữu cơ cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cây trồng như: đạm, lân, kali, các nguyên tố trung, vi lượng, các kích thích tố sinh trưởng, các vitamin cho cây.

+ Gia tăng chất mùn cho đất, tăng khả năng giữ dinh dưỡng cho đất, tăng khả năng điều chỉnh của đất khi bón dư thừa phân hóa học, khắc phục các ảnh hưởng xấu như nứt quả…

Thứ ba: Tăng cường hoạt động của vi sinh vật trong đất, tăng cường “Sức khỏe” của đất. Đất sẽ gần như trở thành “đất chết” nếu hệ vi sinh vật đất không hoạt động được.

Những chất dinh dưỡng chính cây bưởi cần và những triệu trứng thiếu dinh dưỡng trên cây bưởi

Thiếu đạm (N): Cây sinh trưởng kém, còi cọc, lá vàng, ít hoa và quả, năng suất thấp.

Thiếu lân (P): Lá già có màu đỏ đồng, rụng sớm. Bộ rễ không phát triển.

Thiếu kali (K): Lá già có màu xanh đậm hơn bình thường, rìa các lá lá này bị cháy.

Thiếu Canxi (Ca): Quả bị nứt, có thể chết chồi nếu bị thiếu nặng

Thiếu Magiê (Mg): Lá bị mất màu, phần thịt lá có những vết hoại tử màu vàng nâu, lá rụng sớm. Cây tăng trưởng kém.

Thiếu Lưu huỳnh (S): Lá non có màu trắng.

Thiếu Đồng (Cu): Lá non bị dợn song, cong queo. Cây mau già cỗi.

Thiếu Boron (Bo): Chồi ngọn, phát hoa kém phát triển. Cây còi cọc, khó ra hoa. Hoa nhỏ, khô và dễ bị rụng. Quả nhỏ, méo mó, sần sùi, dễ rụng. Quả lớn chua, nhão thịt, dễ bị nứt.

Thiếu Kẽm (Zn): Lá non bị cong uống vào bên trong, có các vết hoại tử không đều nhau, lá nhỏ, phiến lá giòn. Chồi cồi cọc, năng suất giảm.

Thiếu Sắt (Fe): Lá non màu vàng nhạt, gân lá màu xanh.

Thiếu Mangan (Mn): Lá non bị mất diệp lục tố. Cây phát triển kém, cồi cọc.

2. Cách bón phân cho cây bưởi thời kỳ Kiến thiết cơ bản (Cây chưa có quả)

– Bón phân cho cây bưởi giai đoạn kiến thiết cơ bản (từ 1 – 3 năm sau khi trồng, cây chưa có quả) có thể bón lót (bón giai đoạn cuối năm) và bón thúc (chia làm 8 – 10 lần trong năm, mỗi lần bón cách nhau 1 – 1,5 tháng).

+ Bón lót: 100% phân hữu cơ + 100% lân + 100% vôi; thời gian bón vào tháng 11 và tháng 12.

+ Bón thúc: sử dụng 70% phân hữu cơ vi sinh và 30% phân NPK tổng hợp và bón xen kẽ nhau qua các đợt bón.

– Lượng phân bón cho một cây/năm:

Năm trồng	Phân chuồng (kg)	Lân super (kg)	Vôi bột (kg)	Hữu cơ vi sinh (kg)	Phân NPK tổng hợp (kg)
Năm thứ 1	30	0,5	1,0	6	1,0
Năm thứ 2	30	1,0	1,0	9	2,0
Năm thứ 3	40	2,0	1,0	9	2,5

 

Phân hữu cơ vi sinh: Sử dụng các loại phân có thành phần tương ứng gồm: Chất hữu cơ (50 – 75%), Axit humic (2,5%), Đạm tổng số Nts (3%), Lân hữu hiệu P2 O5hh (2%), Kali hữu hiệu K2 Ohh (2%), Độ ẩm (25%), Đồng Cu (50 ppm), Kẽm Zn (50 ppm), Bo B (150 ppm), pHH2O (6,5).

Phân NPK tổng hợp: Sử dụng các loại phân NPK tổng hợp có thành phần tương ứng gồm: Nts (10%), P2 O5hh (12%), K2 Ohh (5%), MgO (8%), CaO (16%), SiO2 (15%) … ngoài ra còn có các chất vi lượng khác như: Fe, Al, Mn, Mo …

Ngoài phân đa lượng ở trên, có thể bón phân trung lượng, vi lượng kết hợp với hệ thống tưới nhỏ giọt để bón.

– Phương pháp bón phân cho cây

+ Bón phân hữu cơ vi sinh, NPK tổng hợp: Rạch rãnh xung quanh tán sâu khoảng 0,5cm; rắc phân rồi lấp đất lại

+ Bón phân chuồng, lân và vôi bột: Cuốc rãnh rộng 30cm, sâu 10 – 15cm chiếu theo hình tán cây, để 2, 3 ngày cho khô các đầu rễ rồi mới bón phân (hạn chế nấm phytophthora và Fusarium…xâm nhập).

3. Bón phân cho cây bưởi thời kỳ Kinh doanh (Cây mang quả)

– Đối với cây bưởi bộ rễ tơ có vai trò hút nước và chất dinh dưỡng để nuôi cây, nuôi quả… Bộ rễ tơ khỏe mạnh trong giai đoạn vườn cây kinh doanh là cực kỳ cần thiết. Nhất là vào mùa mưa khi vườn bưởi bị ngập cục bộ, bộ rễ tơ bị ngập hư hỏng nhiều; Nên trước mỗi thời điểm bón phân khoảng 5 – 7 ngày cần sử dụng thêm các sản phẩm có chứa thành phần Humic, Trimix B1… để kích rễ tơ phát triển. Bộ rễ tơ khỏe sẽ giúp cây hấp thu được tối đa lượng phân bón chúng ta bón để nuôi quả. Giúp quả phát triển tốt nhất, tránh tình trạng tồn dư phân bón làm chai cứng đất.

– Lượng phân bón được khuyến cáo sử dụng theo bảng sau:

Loại phân	Năng suất (kg/cây/năm) Lượng phân bón (Kg/cây/năm)
	20	40	60	90	120	150
Phân chuồng	20	30	40	50	60	70
Lân super	1,0	1,5	2,0	2,5	3,0	3,5
Vôi bột	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5	1,5
Phân Hữu cơ vi sinh	4	6	8	9	11	15
Phân tổng hợp NPK	1,5	2,0	2,5	3,5	4,5	5,0

– Thời kỳ bón phân cho cây bưởi: Bón phân trong thời kỳ cây cho quả được chia làm 3 lần chính: bón sau thu hoạch quả, bón thời kỳ ra hoa đậu quả (chia làm hai lần bón trước ra hoa và sau đậu quả) và bón trong thời gian quả lớn (chia thành 4 – 6 lần bón), tùy điều kiện từng nơi.

+ Phương pháp bón phân cho cây bưởi theo từng giai đoạn:

Thời kỳ bón	Tỷ lệ các loại phân chính (%)					Ghi chú
	Phân chuồng	Lân super	Vôi bột	Phân hữu cơ vi sinh	Phân tổng hợp NPK
Bón sau thu hoạch	100	100	100	100	0	Các loại phân trộn với nhau và đảo đề với đất
Bón trước ra hoa và sau đậu quả	0	0	0	30	30	Cần đảm bảo độ ẩm trước khi bón
Bón thời kỳ quả lớn (4-6 lần)	0	0	0	70	70	Cắt cành vượt, dừng bón trước thu quả 1 tháng

Lưu ý: Mỗi lần bón phân cần tưới nước đủ ẩm cho đất trước và sau khi bón.